W Bocz­ko­wi­cach (17 km, 26 min od La­so­cho­wa) znaj­du­je się – obec­nie w opła­ka­nym sta­nie – dwór z po­ło­wy XIX wie­ku, gdzie na świat przyjść mia­ła ja­ko jed­no z dzie­ci Jó­ze­fa i Agniesz­ki z Jac­kow­skich Ka­ter­lów, pod­ów­czas dzier­ża­wią­cych ma­ją­tek, Fran­cisz­ka (póź­niej uży­wa­ją­ca wy­łącz­nie swe­go dru­gie­go imie­nia, Jó­ze­fa), przy­szła żo­na Win­cen­te­go Że­rom­skie­go i mat­ka zna­ne­go pi­sa­rza.

Za­cho­wał się akt jej chrztu z dnia 3 lu­te­go 1833 ro­ku. Bocz­ko­wi­ce w owym cza­sie na­le­ża­ły do sy­na zna­ne­go nam już Ka­zi­mie­rza Sza­frań­ca By­strzo­now­skie­go (po­cho­wa­ne­go w wę­gle­szyń­skim ko­ście­le), Lu­dwi­ka, któ­ry przez pe­wien czas re­zy­do­wał na­wet w bocz­ko­wic­kim dwo­rze. W 1825 r. Lu­dwik prze­ka­zu­je ma­ją­tek w dzier­ża­wę Ka­ter­lom, ci jed­nak pół ro­ku po na­ro­dzi­nach Fran­cisz­ki opusz­cza­ją Bocz­ko­wi­ce i uda­ją się do Tyń­ca, gdzie zdą­ży­li za­ku­pić już wła­sny fol­wark. Wy­jazd Ka­ter­lów do Tyń­ca w 1833 r. mo­że mieć zwią­zek z re­pre­sja­mi władz car­skich po po­wsta­niu li­sto­pa­do­wym, al­bo­wiem bio­rą­cy w nim udział By­strzo­now­ski zo­stał za swój nie­pod­le­gło­ścio­wy zryw uka­ra­ny kon­fi­ska­tą ma­jąt­ku.

W 1830 r. Lu­dwik By­strzo­now­ski nie tyl­ko sam wstą­pił do woj­ska, ale też wy­po­sa­żył je­den ze szwa­dro­nów Pierw­sze­go Puł­ku Jaz­dy Kra­kow­skiej. Szyb­ko awan­so­wał do stop­nia ma­jo­ra, a na­wet otrzy­mał Zło­ty Krzyż Vir­tu­ti Mi­li­ta­ri po bi­twie pod Ostro­łę­ką. Po upad­ku po­wsta­nia Lu­dwik wy­je­chał do Fran­cji, gdzie za­pi­sał się ja­ko dzia­łacz Wiel­kiej Emi­gra­cji i bli­ski współ­pra­cow­nik księ­cia Ada­ma Czar­to­ry­skie­go.

Z ra­mie­nia Ho­te­lu Lam­bert uczest­ni­czył w wie­lu mi­sjach za­gra­nicz­nych, jed­no­cze­śnie pu­bli­ku­jąc pra­ce o te­ma­ty­ce stra­te­gicz­no-woj­sko­wej i sta­jąc się waż­nym źró­dłem in­for­ma­cji w kwe­stiach zwią­za­nych z Pol­ską dla pra­sy bry­tyj­skiej i fran­cu­skiej. Wie­le po­dró­żu­je, nie dla roz­ryw­ki jed­nak, lecz dla spra­wy: w 1840 r. wy­jeż­dża do Al­gie­rii, gdzie bie­rze udział w wal­kach z emi­rem Abd al-Ka­di­rem, za co otrzy­mu­je krzyż Le­gii Ho­no­ro­wej. W ro­ku 1848 z ko­lei uda­je się ja­ko wspól­ny agent księ­cia Ada­ma, rzą­du fran­cu­skie­go i Kró­le­stwa Sar­dy­nii z mi­sją dy­plo­ma­tycz­ną na Bał­ka­ny, ce­lem na­kło­nie­nia Ser­bów i Wę­grów do po­wsta­nia prze­ciw­ko Au­strii. Uczest­ni­czył w po­wsta­niu wę­gier­skim i woj­nie krym­skiej, w trak­cie któ­rej zo­stał awan­so­wa­ny – ja­ko je­den z pię­ciu Po­la­ków – do ran­gi ge­ne­ra­ła ar­mii tu­rec­kiej. W la­tach 1857-1872 pra­co­wał ja­ko tu­rec­ki at­ta­ché mi­li­ta­ire w Pa­ry­żu. Zmarł we Fran­cji w 1878 ro­ku.

Cie­ka­wost­ką jest wkład Lu­dwika By­strzo­now­skiego w roz­wój pol­skiej egip­to­lo­gii. Oto na po­cząt­ku swej za­gra­nicz­nej tu­łacz­ki ku­pu­je on, a na­stęp­nie wy­sy­ła mat­ce (w pre­zen­cie) mu­mię egip­ską wraz z sar­ko­fa­giem. Mu­mię tę An­na By­strzo­now­ska po­da­ru­je póź­niej Uni­wer­sy­te­to­wi Ja­giel­loń­skie­mu – bę­dzie to pierw­szy te­go ty­pu za­by­tek na zie­miach pol­skich, bu­dzą­cy wśród kra­ko­wian nie­ma­łą sen­sa­cję.

Stro­na Bocz­ko­wic: bocz­ko­wi­ce.in­fo
Hi­sto­ria Bocz­ko­wic oraz dzie­je dwo­ru i fol­war­ku w tej miej­sco­wo­ści w la­tach 1880-1948
spis bi­blio­gra­fii