Ma­pa woj­sko­wa, opra­co­wa­na pod kie­run­kiem An­to­na May­era von Hel­dens­fel­da w latach 1801 – 1804, to naj­star­szy z za­cho­wa­nych do­ku­men­tów uka­zu­ją­cych plan za­go­spo­da­ro­wa­nia dóbr la­so­chow­skich. Da­je on pe­wien – dość sche­ma­tycz­ny – wgląd w to, jak pre­zen­to­wał się układ za­bu­do­wań dwor­skich w cza­sach, gdy go­spo­da­ro­wa­li tu Mi­cha­łow­scy.

Bar­dziej szcze­gó­ło­wych in­for­ma­cji na te­mat kształ­tu fol­war­ku we wzmian­ko­wa­nym okre­sie do­star­cza krót­ka no­tat­ka za­miesz­czo­na w Słow­ni­ku Ge­ogra­ficz­nym Kró­le­stwa Pol­skie­go (tom V) pod ha­słem La­so­chów. Do­wie­dzieć się z niej moż­na, iż w 1827 r. do­bra la­so­chow­skie obej­mo­wa­ły fol­wark La­so­chów, Ja­wor­nik, osa­dę mły­nar­ską Pierzch­ni­ca oraz wsie – La­so­chów i Wi­śnicz. Ro­zle­głość ma­jąt­ku wy­no­si­ła w mor­gach 2078, grun­ta or­ne i ogro­dy li­czy­ły 525 morg, la­sy – 960, za­ro­śla – 216, łą­ki – 94, pa­stwi­ska – 214, nie­użyt­ki i pla­ce – 66, wo­dy tyl­ko 3 mor­gi. W obrę­bie fol­war­ku znaj­do­wa­ło się 20 bu­dyn­ków, z któ­rych za­le­d­wie trzy by­ły mu­ro­wa­ne. Słow­nik od­no­to­wu­je tak­że: „młyn wod­ny, dwie rzecz­ki bez na­zwy prze­pły­wa­ją two­rząc staw, są po­kła­dy ka­mie­nia wa­pien­ne­go.”

Ak­ta Dy­rek­cji Ubez­pie­czeń, spo­rzą­dzo­ne w 1846 r., gdy wła­ści­cie­lem La­so­cho­wa był już na­stęp­ca Mi­cha­łow­skich, Te­odor Kor­win Bie­rzyń­ski, wy­mie­nia­ją sze­reg bu­dyn­ków wcho­dzą­cych w skład ma­jąt­ku. Spo­śród nich tyl­ko dwór, owczar­nia i dom dla of­fi­cy­ali­stów wznie­sio­ne by­ły z ka­mie­nia, na­to­miast jed­na ze sto­dół i staj­nia mia­ła ka­mien­ne słu­py, ścia­ny zaś już drew­nia­ne. Po­zo­sta­łe bu­dyn­ki – ofi­cy­nę, la­mus, do­my dla słu­żą­cych, dom dla ko­wa­la z kuź­nią, karcz­mę ze staj­nią, szo­pę na kie­rat, jesz­cze jed­ną owczar­nię, obo­ry, chlew, kur­ni­ki i go­rzel­nię zbu­do­wa­no z drew­na i po­kry­to gon­tem.

Bie­rzyń­ski za­po­cząt­ko­wu­je spis licz­nych i czę­sto zmie­nia­ją­cych się go­spo­da­rzy fol­war­ku, oto bo­wiem od ro­ku 1840, kie­dy Adam Mi­cha­łow­ski od­sprze­da­je La­so­chów i Wi­śnicz Te­odo­ro­wi Kor­wi­no­wi Bie­rzyń­skiemu, przez ca­łą dru­gą po­ło­wę XIX stu­le­cia, tj. aż do chwi­li gdy po­sia­dłość prze­cho­dzi w rę­ce An­to­nie­go Gra­bow­skie­go, la­so­chow­skie do­bra re­gu­lar­nie, w kil­ku­let­nich od­stę­pach cza­su, są od­sprze­da­wa­ne ko­lej­nym wła­ści­cie­lom. Ogło­sze­nia o li­cy­ta­cji po­sia­dło­ści za­miesz­cza­ne w tym okre­sie na ła­mach „Ga­ze­ty War­szaw­skiej” i „Ku­rie­ra War­szaw­skie­go” po­zo­sta­ją do dziś świa­dec­twem ów­cze­sne­go kształ­tu ma­jąt­ku. I tak „Ga­ze­ta War­szaw­ska” nr 142 z 1855 ro­ku do­no­si: „Do­bra La­so­chów w Gu­ber­ni Ra­dom­skiej Po­wie­cie Kie­lec­kim są al­bo do wy­pusz­cze­nia, al­bo do sprze­da­nia; roz­le­gło­ści dzie­sia­tyn 1170 (czy­li 78 włók War­szaw­skich), w gle­bie po­ło­wą czy­sto pszen­nej; grun­tu or­ne­go dzie­sia­tyn 350 (mor­gów 700); la­su dzie­sia­tyn 450 (mor­gów 900) śred­nie­go; łąk dzie­sia­tyn 235 (mor­gów 470); do­brych za­grod­ni­ków czy­li go­spo­da­rzy 30tu; ap­pa­rat go­rzel­nia­ny, mło­car­nia, siecz­kar­nia, przy kie­ra­cie zo­sta­ną na miej­scu; dwor­skie po­bu­dyn­ki wszyst­kie no­we; Dwór do­bry, mu­ro­wa­ny, bu­dyn­ki bar­dzo po­rząd­ne wiej­skie. Wia­do­mość u Re­jen­ta Miesz­kow­skie­go w Kiel­cach, al­bo u Wła­ści­cie­la na miej­scu.”

Z 1870 r. za­cho­wał się w do­ku­men­tach, za­łą­czo­nych do księ­gi wie­czy­stej, pro­to­kół spo­rzą­dzo­ny dla ce­lów ta­kiej li­cy­ta­cji. Wy­mie­nia on dwór mu­ro­wa­ny z przy­staw­ką z drew­na, skle­pio­ną piw­ni­cę, drew­nia­ną, tyn­ko­wa­ną ofi­cy­nę i licz­ne bu­dyn­ki go­spo­dar­cze. Dwor­ko­wi to­wa­rzy­szył staw przy dro­dze z trze­ma po­dłuż­ny­mi ka­na­ła­mi oraz ogro­dy: dwa wa­rzyw­ne i dwa owo­co­we, oto­czo­ne po­dob­nie jak dzie­dzi­niec pło­ta­mi i ogro­dze­nia­mi z żer­dzi. W ich opi­sie czy­ta­my:

1. Ogród wa­rzyw­ny ok. mórg 15 po­ło­żo­ny przy dwo­rze, w środ­ku re­al­no­ści wła­ści­cie­la oko­lo­ny pło­tem.
2. Ogród owo­co­wy za dwo­rem w środ­ku re­al­no­ści dwor­skich oko­ło morg 3. Lecz w ta­ko­wym ma­ła jest ilość drzew owo­co­wych, ga­tun­ków gru­szy ja­błek i śli­wek. Naj­wię­cej jest drzew ja­ko to to­po­li, kasz­ta­nów, aka­cji i in­nych ga­tun­ków.
3. Przy tem­że ogro­dzie do­ty­ka­jąc z dru­giej stro­ny dro­gi wiej­skiej, jest ogro­du owo­co­wego ma­ją­ce­go ta­kie sa­me ga­tun­ki owo­cu jak wy­żej, oko­ło mórg 3. Ogród ten nie­daw­no za­ło­żo­ny i ma drze­wa mło­do­cia­ne.
4. W tem­że po­ło­że­niu jest ogro­du wa­rzyw­nego oko­ło mórg 7 któ­ry obec­nie jest ob­sia­ny ziem­nia­ka­mi, do­ty­ka­jącego od po­łu­dnia dro­gi wiej­skiej a od za­cho­du grun­tu To­ma­sza Bą­ka wło­ścia­ni­na.

Za­cho­wa­ne w ar­chi­wach zdję­cia, choć du­żo póź­niej­sze, bo po­cho­dzą­ce z prze­ło­mu XIX i XX wie­ku, ilu­stru­ją ten jak­że ubo­gi opis „re­al­no­ści dwor­skich”. Wy­mie­nio­ny w punk­cie 1. ogród wa­rzyw­ny przy­le­gał nie­gdyś do dwo­ru, park i sad, opi­sa­ny w punk­cie 2. i 3., ota­cza­ły bu­dy­nek od stro­ny pół­noc­nej, na­to­miast przed ele­wa­cją fron­to­wą, od po­łu­dnia znaj­do­wał się okrą­gły pod­jazd z klom­bem kwia­to­wym na któ­rym ro­sły m.in. ró­że szta­mo­we, pe­onie i ni­skie ro­śli­ny jed­no­rocz­ne.

Ogro­do­wa ele­wa­cja dwo­ru wy­cho­dzi­ła na du­żą po­la­nę za­mknię­tą ścia­ną drzew ro­sną­cych nad ro­wem oka­la­ją­cym park, na któ­rej środ­ku, na osi dwo­ru, sy­tu­owa­ła się al­ta­na li­po­wa. Sieć ale­jek na te­re­nie par­ku nie by­ła roz­le­gła: od pro­sto­kąt­ne­go pla­cy­ku miesz­czą­ce­go się przed pół­noc­ną ele­wa­cją bu­dyn­ku od­cho­dzi­ły trzy ścież­ki. Jed­na z nich pro­wa­dzi­ła w pra­wo, do po­ło­żo­ne­go we wschod­niej czę­ści par­ku sa­du, któ­ry prze­ci­na­ły z ko­lei dwie, pro­sto­pa­dłe do sie­bie dro­gi, za­ło­żo­ne na osiach pół­noc-po­łu­dnie i wschód-za­chód. Dru­ga kie­ro­wa­ła się w le­wo – do po­cho­dzą­cej z XIX w. piw­nicz­ki (lo­dow­ni) i da­lej nad ro­wem na ob­wod­ni­cę par­ko­wą. Trze­cia, usy­tu­owa­na na osi dwo­ru i ob­sa­dzo­na ró­ża­mi, oka­la­ła owal­ny klomb, a na­stęp­nie wio­dła w pra­wą stro­nę, w kie­run­ku brzo­zo­wej al­tan­ki zbu­do­wa­nej spe­cjal­nie dla dzie­ci. Ich praw­do­po­dob­ny, bo, nie­ste­ty, nie­wi­docz­ny już dziś układ obra­zu­je plan za­ło­że­nia wy­ko­na­ny na pod­sta­wie opi­sów pa­mię­ta­ją­cych jesz­cze przed­wo­jen­ny La­so­chów miesz­kań­ców wsi. Cie­ka­wost­ką, któ­rej uda­ło się prze­trwać za­wi­ro­wa­nia dzie­jo­we, jest na­to­miast na­gro­bek ulu­bio­ne­go psa my­śliw­skie­go wła­ści­cie­la La­so­cho­wa, An­to­nie­go Gra­bow­skie­go. Usy­tu­owa­ny w czę­ści par­ko­wej w po­bli­żu dwo­ru, ma on po­stać spo­re­go ka­mie­nia z wy­ry­tym nań na­pi­sem PRZYJACIEL TROP.

Ce­chą cha­rak­te­ry­stycz­ną obiek­tu był układ wod­ny. Ca­łe za­ło­że­nie dwor­sko-par­ko­we oto­czo­ne by­ło wo­dą, któ­ra sta­no­wi­ła je­go na­tu­ral­ne ogro­dze­nie. Od pół­no­cy, wscho­du i za­cho­du, tak jak „aha” w ogro­dach an­giel­skich, biegł głę­bo­ki rów, któ­ry od po­łu­dnia prze­cho­dził w sys­tem po­łą­czo­nych ze so­bą sta­wów o cha­rak­te­rze ozdob­nym (przy wje­ździe do dwo­ru) i użyt­ko­wym (na fol­war­ku). Układ ten, w któ­rym Ra­wi­ta-Wi­ta­now­ski wi­dział po­zo­sta­łość za­ło­że­nia obron­ne­go, wciąż po­zo­sta­je czy­tel­ny: za­cho­wał się sys­tem ro­wów i sta­wów wy­zna­cza­ją­cych gra­ni­cę za­ło­że­nia, a tak­że ob­wod­ni­ca par­ko­wa ob­sa­dzo­na gru­pa­mi lip. Wciąż wi­docz­ny jest rów­nież za­rys daw­ne­go sa­du, po­zba­wio­ne­go obec­nie drzew owo­co­wych.

Po­dob­nie i sa­mo za­ło­że­nie dwor­sko-par­ko­we w nie­wiel­kim stop­niu ule­gło znisz­cze­niu. Wśród sta­ro­drze­wu par­ko­wego prze­wa­ża­ją wspa­nia­łe oka­zy li­py drob­no­list­nej czę­sto sa­dzo­nej po pa­rę sztuk w je­den dół. W cen­tral­nej czę­ści par­ku two­rzą one al­ta­nę. Dość licz­nie wy­stę­pu­ją tak­że je­sio­ny (je­den z nich, wi­docz­ny od stro­ny dro­gi, osią­gnął mon­stru­al­ne roz­mia­ry, dzię­ki któ­rym mógł­by zo­stać za­kwa­li­fi­ko­wa­ny ja­ko po­mnik przy­ro­dy: je­go ob­wód prze­kra­cza trzy me­try!) i gra­by, spo­ra­dycz­nie zaś wią­zy i klo­ny. Przy ob­wod­ni­cy par­ko­wej, w za­chod­niej czę­ści par­ku, ro­sną po­je­dyn­cze eg­zem­pla­rze so­sny i kasz­ta­now­ca, zaś sto­ki ka­na­łu po­kry­wa­ją du­że po­ła­cie bę­dą­ce­go dziś pod ochro­ną bar­win­ka. W czę­ści wschod­niej, przed dwo­rem, za­cho­wało się pa­rę świer­ków, daw­niej two­rzących al­ta­nę, du­ży okaz dę­bu oraz gru­pa su­ma­ka, spro­wa­dzo­ne­go jesz­cze przez dzie­dzi­ca. Z na­sa­dzeń krze­wów spo­tkać moż­na ja­śmi­now­ce, tro­chę lesz­czy­ny i li­la­ka.

W obrę­bie fol­war­ku mie­ści­ło się kil­ka­na­ście bu­dyn­ków go­spo­dar­czych, z któ­rych część tyl­ko prze­trwa­ła do dziś. Przy alei wjaz­do­wej wzno­si się przy­sa­dzi­sta bry­ła daw­nej go­rzel­ni, zbu­do­wa­nej w dru­giej po­ło­wie XIX wie­ku i prze­kształ­co­nej na ma­ga­zyn w ro­ku 1943. W są­siedz­twie dwo­ru, czę­ściowo wkom­po­no­wa­na w zbo­cze ob­wod­ni­cy par­ko­wej, wy­ra­sta lo­dow­nia, słu­żą­ca oneg­daj do prze­cho­wy­wa­nia za­pa­sów, za któ­rą wzno­si się rząd sta­rych, po­tęż­nych lip i je­sio­nów.

Na obrze­żu sa­du, wzdłuż za­chod­niej gra­ni­cy za­ło­że­nia stał po­dłuż­ny, mu­ro­wa­ny bu­dy­nek miesz­czą­cy staj­nię i wo­zow­nię. W 1985 r., gdy La­so­chów był już czę­ścią PGR, bu­dy­nek ten prze­kształ­co­no na ma­sar­nię. Dziś mie­ści się w nim Izba Trad­cji. W miej­scu obec­nych ga­ra­ży znaj­do­wa­ły się kie­dyś sta­wy do odła­wia­nia ryb, sta­no­wią­ce część wzmian­ko­wa­ne­go wy­żej ukła­du wod­ne­go: sześć nie­wiel­kich zbior­ni­ków uło­żo­nych po trzy w dwóch rzę­dach, któ­re za­sy­pa­no w 1985 r. Za sta­wa­mi, na miej­scu dzi­siej­szych ma­ga­zy­nów zbu­do­wa­nych w 1985 r., sta­ła siecz­kar­nia. Jesz­cze da­lej na po­łu­dnie, już po­za gra­ni­ca­mi par­ku i w od­da­le­niu od po­zo­sta­ło­ści po­pe­ge­erow­skich za­bu­do­wań, stoi wi­docz­na z szo­sy sto­do­ła z koń­ca XIX wie­ku. Odre­stau­ro­wa­na, sta­no­wi im­po­nu­ją­cy przy­kład sztu­ki cie­siel­skiej z uwa­gi na swą uni­kal­ną kon­struk­cję, więź­ba da­cho­wa wspar­ta jest bo­wiem nie na bie­gną­cych przez śro­dek bu­dyn­ku słu­pach, lecz – za po­mo­cą sys­te­mu wspor­ni­ków – na ścia­nach bu­dow­li. Obok znaj­do­wa­ła się on­giś mu­ro­wa­na obo­ra o po­tęż­nych wy­mia­rach 50 x 12 me­trów.